Vào ngày 10/8, vệ tinh viễn thám thương mại của Hoa Kỳ đã công bố một bức ảnh vệ tinh về sân bay quân sự Saki lớn nhất trên bán đảo Crimea (còn gọi là sân bay Novo Fedorovka) vào chiều ngày 9/8, một số vụ nổ lớn bất ngờ xảy ra tại sân bay này, khói dày đặc bắn lên trời.

Đánh giá từ bức ảnh vệ tinh này, sân bay có khả năng đã bị tấn công. Trên sân đỗ, một số phương tiện xử lý mặt đất đã bị phá hủy. Chúng hẳn là máy bay chiến đấu Su-30SM đóng tại sân bay, được sơn ngụy trang màu xanh lam và rõ ràng hơn là trong boongke ngoài trời ở phía bắc của sân đỗ. Ít nhất 3 miệng hố lớn sau vụ nổ, làm ít nhất 3 máy bay chiến đấu Su-30SM và 3 máy bay ném bom Su-24M đã bị phá hủy. Tất cả các máy bay chiến đấu này đều đóng quân tại sân bay Trung đoàn hàng không độc lập số 43 thuộc Hạm đội Biển Đen của Hải quân Nga.

 S-400 và Armor-S của Sư đoàn Phòng không 31

Ngay sau khi vụ nổ xảy ra, Bộ Quốc phòng Nga đã ra thông báo cho rằng đây là một "tai nạn hỏa hoạn".

Tuy nhiên, phía Ukraine khẳng định đây là "cuộc tập kích của lực lượng đặc biệt Ukraine", và miệng hố trên boongke máy bay cho thấy sân bay đã bị tấn công bởi một số loại tên lửa, chẳng hạn như "Tên lửa chiến thuật lục quân" (ATACMS) hay một cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo tầm ngắn. Sân bay Saki cách biên giới giữa Crimea và Ukraine hơn 200 km, bờ đông của sông Dnepr là khu vực do Nga kiểm soát.

Quân đội Hoa Kỳ đóng quân ở Đức vào năm 1990 tại Sân bay Bitburg, rất dễ thấy chúng được bảo vệ bằng các pháo đài máy bay kiên cố 

Bán đảo Crimea, được nhập vào Nga năm 2014, là nơi được quân đội Nga bảo vệ nghiêm ngặt. Tại Sevastopol, cảng nhà của Hạm đội Biển Đen, và Feodosia, ở phía đông bán đảo, Sư đoàn Phòng không 31 của Quân đội Nga có 2 trung đoàn phòng không (trung đoàn 18 và 12) được trang bị tên lửa đất đối không tầm xa S-400 Triumph. Bán kính tác chiến phòng không bao trùm hoàn toàn bán đảo và phần lớn Biển Đen. Để bù lại điểm mù phòng không của tên lửa 40N6 có tầm bắn xa hơn hơn 400 km, hai trung đoàn cũng được trang bị hệ thống phòng thủ đầu cuối Armor-S.

Nhưng liệu Sân bay Saki có được triển khai Armor-S để đối phó với máy bay không người lái và các cuộc tấn công lén lút tầm thấp hay không vẫn là một dấu chấm hỏi?  Nếu là một tên lửa lớn, tại sao S-400 không phản ứng gì, thì đó là một dấu chấm than.

Su-25UTG cất cánh từ Sân bay Saki bằng cách "nhảy trượt tuyết"

Đánh giá từ các bức ảnh về cuộc tấn công, chắc chắn rằng quân đội Nga đã rất bất cẩn. Là sân bay quân sự quan trọng nhất trên bán đảo Crimea, sân bay này đóng quân với hàng chục chiến đấu cơ và máy bay vận tải, nhưng lại thiếu các pháo đài kiên cố. Loại hầm trú ẩn là tiêu chuẩn cho các sân bay kiểu Liên Xô, chủ yếu để ngăn chặn hỏa lực của pháo binh mặt đất tấn công sân đỗ và ngăn máy bay chiến đấu phát nổ nhưng nó bất lực trước các cuộc tấn công trên không.

Sân bay quân sự Saki bị tấn công lần này hiện là trung tâm tác chiến đường không quan trọng nhất của quân đội Nga ở khu vực Biển Đen, và nó còn nổi tiếng hơn trong lịch sử. Năm 1982, tại sân bay này, hệ thống cất và hạ cánh mô phỏng trên tàu sân bay Nitka phục vụ chương trình hàng không mẫu hạm của Liên Xô đã được hoàn thành, bao gồm bàn đạp cất hạ cánh trượt tuyết, dây cáp bắt và hạ cánh... Nó có thể được sử dụng cho các máy bay trên tàu sân bay Su-33 và Su-25UTG để mô phỏng cất và hạ cánh.

Hình ảnh tư liệu: Su-30SM cất cánh từ sân bay Saki

Nitka là tàu tuần dương hạm thế hệ thứ ba của Liên Xô, đào tạo tàu sân bay Su-33, cái nôi quan trọng nhất của các phi công chiến đấu, nhưng sau khi Nga và Ukraine chia tay, Hải quân Nga đã chuyển căn cứ huấn luyện máy bay trên tàu sân bay đến sân bay quân sự Severomorsk-3 ở vùng Murmansk phía Tây Bắc nước Nga. Sau khi Crimea được nhập vào Nga năm 2014, sức mạnh của tàu sân bay hải quân Nga yếu đi, sân bay này không khôi phục được vai trò ban đầu.

Bất kể thế nào, các sân bay quân sự được cho là những cơ sở quân sự cần phải được bảo vệ tốt nhất. Vô số ví dụ về trận chiến cho thấy rằng các sân bay quân sự cần được chuẩn bị sẵn sàng cho một ngày mưa lửa đạn và cảnh giác cao độ, cho dù đó là cuộc tấn công phòng không hay đánh lén. Sân bay quân sự Saki rất gần nhà hát, lần này bị thiệt hại nặng nề như thế chỉ có thể nói rằng người Nga quá cẩu thả và bất cẩn.